Kanuna[1] göre askerlik sadece cis heteroseksüel[2] erkekler için zorunlu iken eşcinsel olduğunun beyanını yapan bir erkek için bu zorunluluk ortadan kalkabilmektedir. Bu kuralın varlığı tektipleştirme politikası açısından apayrı bir sorun iken bunun beyanında bulunan kimselerden beklenilenler çok daha fazla kabul edilemezdir. Halk arasında “çürük” raporu olarak geçen “askere elverişli değildir” raporunu almaya çalışan eşcinsel erkekler gayri-ahlaki durum ile karşılaşmaktadır. Tektipleşmeye kesinlikle uyamayacağı ve psikoseksüel bozuklukları olduğu düşünülen eşcinsel erkekler bu yersiz görevden muaf tutulmaktadır.
“Türk silahlı Kuvvetleri’nin ruhsal ve cinsel bozuklukları incelerken halen, 1968 tarihli Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’nı (DSM II) kullandığını belirtmek gerekir. DSM II’ye göre eşcinsellik bir “psikoseksüel bozukluk” olarak tanımlanmaktadır ve bu “durum”a sahip olanlar “çürük” addedilmektedir. Ancak 2000 yılından beri, tıp dünyası genel olarak eşcinselliği bir psikoseksüel patoloji olarak nitelendirmeyen DSM IV’yi kullanmaktadır.”[3]
Eşcinsel olması sebebi ile askerlikten muaf olmak isteyen kimseler; Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği’nde geçtiği üzere “tüm yaşamında ileri derecede belirgin ‘cinsel kimlik ve davranış bozukluğu’”[4] olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Sadece birkaç gün önce gerçekleşen onur yürüyüşünde, pek saygı değer ottomonpolice’nin LGBTİ’leri cinsel özürlü olarak nitelendirmesine sinirlenmiştik değil mi? Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yönetmeliği LGBTİ kimliğine sahip kimseleri “cinsel kimlik ve davranış bozukluğu”na sahip bireyler olarak tanımlıyor.
“Eşcinsel olduğu için askerlikten muaf tutulmak için, kişinin kendisini partneriyle cinsel ilişkide bulunurken gösteren video veya fotoğraf cinsinden deliller sunarak eşcinselliğini kanıtlaması gerekmektedir. Bununla da yetinilmeyip, anüs tonusunun gerginlik düzeyi ölçülmek suretiyle, gerçekten anal cinsel ilişkide bulunmuş olduğunun kanıtlanması amacıyla rektal muayene için en yakındaki askeri hastanenin cerrahi ünitesine gönderilmektedir. Ayrıca Rorschach Mürekkep Testi, Minnesota Çok Yönlü Kişilik Testleri (MMPI) gibi kişilik testlerinden geçmesi ve birçok kez tekrarlanabilen görüşmelere katılması da gerekmektedir. Askerihastaneler son zamanlarda, kişinin eşcinselliğine dair tanıklıkta bulunabilecek bir yakın akrabasını (baba/anne/kardeş) getirmesini talep etmeye başlamışlardır. Doktorlar aile üyelerine genellikle söz konusu kişinin çocukluktan itibaren gelişimi hakkında sorular yöneltmektedir.”[5] Bu beyanı sebebi ile rapor almak isteyen Mehmet Tarhan’ın karşılaştığı zorluklar Milliyet gazetesinde şöyle geçmektedir: “Askeri Yargıtay 2005 senesinde eşcinsel olduğunu beyan eden Mehmet Tarhan’ın zorla muayene olmasına hükmetti. Şayet muayene esnasında eşcinsel olduğu ‘kanıtlanamazsa’ askerlikten muaf olamayacak ve cezalarının hükmü düşemeyecekti.”[6] Cinsel yönelimin ispatlanmasının devlet tarafından zorunlu bırakılması ve bu ispat için ondan fotoğraf istenip[7], cerrahi ve psikolojik muayenenin şart koşulması, onun T.C. anayasasında da geçen “beden ve ruh sağlığı”na zarar vererek kişi dokunulmazlığı hakkını ihlal etmektir. Böylesine mahrem sayılabilecek bir mevzuatın devlet tarafından tescillendirme durumuna bırakılması, bireyin neyi paylaşıp neyi paylaşamayacağı üzerine bir tahakküm kurması, tekrardan onun fikir ve düşünce bütünlüğüne saygı duymamaktır. Bireyin zorunluluk durumu içerisinde, olağan bir hakkı olan askere gitmeme tercihine ek olarak, var-olma biçimi üzerinde mahremiyet hakkı elinden alınmaktadır. Cinsel yönelimi bilgisinin istenmesi, bunun üzerine beyanın ispatlanması adına kanıtlarının da beklenmesi, şayet bu durum ispatlanamazsa bedensel haklarına saldırı olabilecek bir kurum içerisinde savunmasız kalması ve askere gitmeyen bu mahremiyet hakkının elden alınması insanlık onurunu zedelemeye en büyük örneklerden biridir. Hiçbir birey devletin haksız yere sorumlu tuttuğu askerlik vazifesi için cinsel kimliğini beyan etmeye zorlanamaz, bunu ispat etmeye sürüklenemez
[1] Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, Türk Silahlı Kuvvetleri (2015) md 17-D/3.
[2] Cinsiyet kimliği ile biyolojik cinsiyetinin uyumlu olduğu heteroseksüel kimseler için kullanılan bir tanım.
[3] Çınar, Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Vicdani Ret ve Türkiye, sf. 259
[4] Çınar, Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Vicdani Ret ve Türkiye, sf. 259
[5] Çınar, Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Vicdani Ret ve Türkiye, sf. 260
[6] Gökçer Tahincioğlu, “Askeri Yargıdan Zorla Eşcinsellik Muayenesi”, Milliyet, (22.11.2005), 18.
[7] Gökçer Tahincioğlu, “Askeri Yargıdan İlginç Karar”, Milliyet, (09.05.2006), 17.